ΕΓΚΩΜΙΟ ΙΕΡΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ

ΤΟ ΛΑΚΩΝΙΖΕΙΝ ΕΣΤΙ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΝ..

 

 

«ΟΥΤΕ ΤΟ ΖΕΙΝ ΘΕΜΕΛΟΝ ΚΑΛΟΝ ΟΥΤΕ ΤΟ ΘΝΗΣΚΕΙΝ,ΑΛΛΑ ΤΟ ΤΑΥΤΑ ΑΜΦΟΤΕΡΑ ΕΚΤΕΛΕΣΘΑΙ»

ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ
(Ούτε το να ζεις είναι επιθυμητό, ούτε το να πεθαίνεις, άλλα και τα δυο να τα πράττεις αξιοπρεπώς)

Το κείμενο αυτό απευθύνεται σε όσους εκτιμούν και θαυμάζουν την ανδρειότερη πόλη της Ελληνικής ιστορίας(Λουκιανός),και θα ήθελαν μια συγκροτημένη παράθεση πληροφοριών για την τεκμηρίωση της εκτίμησης τους. Όμως, απευθύνεται και σε όσους μεθοδευμένα και ύπουλα επιθυμούν την αμαύρωση της ενδοξότερης αυτής πόλης της Ελλάδας, που είναι η πεμπτουσία της αρετής και της αντρειοσύνης, είτε από αμάθεια, είτε από ημιμάθεια, είτε ακόμα χειρότερα (και αυτό είναι πιο επικίνδυνο), επιτηδευμένα και στρατευμένα για διαφόρους λογούς.
Ακριβώς επειδή ο ορθός λόγος επιτάσσει την αναζήτηση της αληθείας και όχι την ικανοποίηση του εκάστου εγωισμού, θα υπάρχει από μέρους μου η κατά δύναμη αποφυγή επικρίσεων και σχολιασμών καθώς και η αποφυγή υποκειμενισμού. Σκοπός πρέπει να είναι η εύρεση της αληθεύειν υπάρχει αυτή και οποία είναι, και εαυτόν τον λόγο η αξιολογική κλίμακα πηγών θα είναι επί τω πλείστον πρωτογενής και ιστορικά κοντά στα γεγονότα που θα αναφερθούν.(π.χ. Αριστοτέλης έζησε στα χρόνια της παρακμής της Σπαρτής και γράφει με γνώμονα αυτό το δεδομένο. Επίσης, είναι λογική η αρνητικότητα του για τη Σπάρτη, αφού οι σπαρτιάτες που ήταν πολύ κλειστοί απέναντι σε άλλες πόλεις, ειδικά στην Μακεδονία ,του στέρησαν την πρόσβαση και κατ’ επέκταση την εύρεση πληροφοριών.)
Ο λόγος της συγκεκριμένης εργασίας είναι το βιβλίο ¨ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΙΧΑΝ ΤΗΝ ΠΛΑΚΑ ΤΟΥΣ¨ του Δ. Σαραντάκου, στο οποίο γίνεται αναφορά στην Σπάρτη και για το οποίο κρίνω την αναγκαιότητα της αποσαφήνισης της αληθείας γύρω από το θέμα, και της κατάκρισης κάποιων μερών του βιβλίου που είναι εσφαλμένες και δημιουργούν σύγχυση στους μη γνώστες.

Το μέρος του βιβλίου που αναφέρομαι, θα το παραθέσω στο τέλος. Θα γράψω ότι έχω να γράψω χωρίς να επισημάνω τα σημεία του βιβλίου που αντιτίθεμαι επειδή επιθυμώ να παραθέσω μια τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη άποψη για την Αρχαία Σπάρτη χωρίς να διακόπτεται η ροη. Στο τέλος ,ο καθένας θα βγάλει το δικό του συμπέρασμα. 

 

Η ΣΠΑΡΤΗ

- "Και ποιος δεν θαυμάζει τις αρετές αυτών των ανθρώπων? Οι οποίοι με μια γνώμη δεν εγκατέλειψαν την θέση, στην οποία τους έθεσε η Ελλάδα, και πρόσφεραν πρόθυμα την ζωή τους χάριν της σωτηρίας όλων των Ελλήνων και προτίμησαν έναν λαμπρό θάνατο από μια επαίσχυντη ζωή. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι 300 άνθρωποι θα επιτεθούν εναντίον μυριάδων ? Γι΄ αυτό από τους μεταγενέστερους όλοι θα ζηλεύουν την παλληκαριά αυτών των ανθρώπων οι οποίοι σωματικά μπορεί να υπέκυψαν, έμειναν όμως αήττητοι στην ψυχή. Μόνοι αυτοί αναφέρονται στην ιστορία ότι με την πτώση τους έγιναν ενδοξότεροι από άλλους που είχαν λαμπρές νίκες. Γιατί δεν πρέπει να κρίνουμε τους γενναίους άντρες από το αποτέλεσμα που είναι αποτέλεσμα τύχης αλλά από τις διαθέσεις τους που είναι αποτέλεσμα προαίρεσης. Ποιος μπορεί  να θεωρήσει άλλους άνδρες γενναιότερους από αυτούς, οι οποίοι τόλμησαν να αντιτάξουν στα αμέτρητα βαρβαρικά πλήθη την ανδρεία τους? Η μάχη των Θερμοπυλών αποτελούσε στίβο στον όποιο κρινόταν τα αριστεία μεταξύ εκείνων που ανέκαθεν υπήρξαν αντικείμενα θαυμασμού για την αρετή τους. Προτίμησαν όλοι τους να σώσουν τους νόμους της πόλης τους πάρα την ζωή τους και χωρίς να δυσφορήσουν συνεπλάκησαν σε μέγιστους  κινδύνους. Δικαίως λοιπόν μπορεί κανείς να τους θεωρήσει αίτιους της κοινής ελευθερίας των Ελλήνων, πάρα εκείνους που αργότερα νίκησαν τον Ξέρξη. Γιατί το κατόρθωμα των θερμοπυλομαχων  όταν το φερνών οι πέρσες στο νου κατατρόμαζαν ενώ οι Έλληνες παροξύνονταν να επιτελέσουν παρόμοιο ανδραγαθήματα. Πέρασαν στην αθανασία για την υπερβολική τους γενναιότητα."Διόδωρος Σικελιώτης

-«"..ποιεῦσι γῶν τὰ ἂν ἐκεῖνος ἀνώγῃ· ἀνώγει δὲ τὠυτὸ αἰεί, οὐκ ἐῶν φεύγειν οὐδὲν πλῆθος ἀνθρώπων ἐκ μάχης, ἀλλὰ μένοντας ἐν τῇ τάξι ἐ π ι κ ρ α τ έ ε ι ν ἢ ἀ π ό λ λ υ σ θ α ι." ΗΡΟΔΟΤΟΣ Πολυμνια 104 (..και ο νομος αυτος επιτασσει παντα το ιδιο πραγμα,δεν τους επιτρεπει δηλαδη να εγκαταλειπουν το πεδιο της μαχης,οσο κι αν ειναι το πληθος τουεχθρου.Αντιθετα,τους επιβαλλει,παραμενοντας ακλονητοι στις γραμμες τους,να υπερισχυσουν η΄να σκοτωθουν.)Ηρόδοτος

-«Η Λακεδαίμονα είναι η μόνη που δεν έχει υποδουλωθεί ποτέ κατά την αρχαϊκή και κλασσική εποχή» Παυσανίας

-«Οι Λακεδαιμόνιοι οίτινες θεωρούνται ως οι ανδρειότεροι των Ελλήνων..» Λουκιανός Περί ορχήσεως

- «Οι Λακεδαιμόνιοι εκλεγούν γέροντες εκείνους που από την παιδική ηλικία μέχρι την γεροντική ήσαν ενάρετοι. Επίσης, ψηφίζουν τις προτάσεις ενός καλού πολίτη ενώ τους λογούς των κακών και των δειλών ούτε καν θα δέχονταν να τους ακούσουν. Είναι σωστό να τους μιμηθούμε.» Αισχίνης κατά Τιμάρχου

- «Οι Λακεδαιμόνιοι έχουν δικαίως την ηγεμονία της Ελλάδος λογά έμφυτης ανδρείας και πολεμικής επιστήμης και είναι οι μονοί εξ όλων των ελλήνων που κατοικούν την πόλη τους χωρίς ποτέ να έχει κυριεύει, χωρίς να γίνει ποτέ στάσης και επανάσταση, χωρίς ποτέ να έχουν νικηθεί, χωρίς να έχουν φρούρια. Υπάρχει ελπίς αιωνίως να είναι ελεύθεροι και να είναι οι σωτήρες της Ελλάδος..»Λυσίας Ολυμπιακός

- «..Πρώτος και καλύτερος ο Λυκούργος εδίωξε από την Σπαρτή την πολυτέλεια και τον πλούτο, εισάγοντας στην θέση τους την λιτότητα και προτιμώντας για την ανδρεία έναν τρόπο ζωής με ελλείψεις, αποκρούοντας την τρυφή ως καταστροφή. Με τις στερήσεις αυτές οι νέοι αντέχουν την πειρατών δίψα, το κρύο, τους κόπους και τους πόνους. Και ακριβώς επειδή οι Λακεδαιμόνιοι ανατράφηκαν με αυστηρά ήθη, αναγνωρίζονται ως οι άριστοι εκ των ελληνόφωνοι την φτώχεια τους την ανέδειξαν πιο ζηλευτή από τον πλούτο του βασιλιά των περσών. Ο βαρβαρικός τρόπος επιφέρει σε αντίθεση με τον Σπαρτιάτικο, πλαδαρότητα στο σώμα, αδυναμία στην ψυχή, ακολασία, ανανδρία, αδικία και πλεονεξία.»ΜΟΥΣΩΝΙΟΝ

- «Η γενιά των Λακεδαιμόνιων είναι η πιο τιμημένη και η πιο ένδοξη στην Ελλάδα. Τον Λυκούργο λοιπόν που θέσπισε τους νόμους και που υπακούοντας σ’ αυτούς  ευτύχισαν οι Λακεδαιμόνιοι, και τον θαυμάζω και τον θεωρώ στο έπακρο τον πιο σοφό. Γιατί εκείνος, χωρίς να μιμηθεί άλλες πόλεις αλλά και νομοθετώντας  αντίθετα προς τις περισσότερες, ανέδειξε την πατρίδα του πρώτη στην ευδαιμονία.» Ξενοφών

- «Οι Λακωνικοί έρωτες δεν είχαν τίποτε το αισχρό αλλά μονό αυτοσυγκράτηση και φιλοτιμία για την αρετή»

- «Ο Λακωνικός τρόπος έχει ειλικρίνεια και δημιουργεί ελευθέρους ανθρώπους με αξιοπρέπεια που δεν ντροπιάζουν την ευγένεια ούτε λυγίζουν στην κακοτυχία.»

- «Οι νέοι εκπαιδεύονταν και οι μεγαλύτεροι τους διδασκόμεναι τα παιχνίδια στον ελεύθερο χρόνο τους ήταν γεμάτα αστεία και χαριτωμένες Λακωνικές συζητήσεις..»

- «Ο Λυκούργος κατάργησε με το νόμισμα και τον δανεισμό που επιφέρει χρέη και από τους ξένους τον εξόργιζαν μονό όσοι διέφεραν ως προς τις ασχολίες και τον τρόπο ζωής(πολιτισμός)κι εκείνους τους έδιωχνε όχι επειδή ήθελε να πολεμήσει το χρώμα τους ή  τα σώματα τους αλλά επειδή φοβόταν ότι με την συναναστροφή των πολιτών με αυτούς θα επέλθει ζήλος για τρυφή, μαλθακότητα και πλεονεξία.»

- «Στη Σπαρτή δεν είναι ντροπή να κυριεύει τους νέους η δονεί για δόξα, αλλά ήταν επιθυμητό να ενδιαφέρονται για αυτή, να στενοχωριούνται όταν τα μαλώνουν και να υπερηφανεύονται όταν τα επαινούν. Τη φιλοτιμία και την αγάπη για νίκη επέφερε η Λακωνική παιδεία μαζί με την περιφρόνηση για οποίον είναι τεμπέλης και απαθής προς αυτά τα ζητήματα..»

- «Η πόλη της Σπαρτής δεν έμοιαζε με ζωή πόλης, αλλά με ζωή ενός ασκητικού και σοφού άνθρωπου»
Πλούταρχος Παράλληλοι βίοι

- «Η φιλοσοφία μεταξύ των Ελλήνων είναι αρχαιότερα εις την Λακεδαίμονα και εκεί υπάρχουν σοφιστές περισσότερο από κάθε άλλο τόπο. Αλλά αρνούνται και προσποιούνται ότι είναι αμαθείς, δια να μην φανούν ότι υπερτερούν των υπολοίπων Ελλήνων. Κάνοντας αυτό κατάφεραν να εξαπατήσουν τις υπόλοιπες πόλεις οι όποιες για να μιμηθούν αυτούς κατακόβουν τα αυτιά τους (φαινόμενο των παλαιστών που έχουν σπασμένα αυτιά), άλλοι τυλίγουν τα χέρια τους με λουριά (πυγμαχία)άλλοι αγαπούν τα γυμνάσια και φορούν κοντά πανωφόρια γιατί νομίζουν ότι με αυτά οι Λακεδαιμόνιοι εξουσιάζουν τους Έλληνες. Οι Λακεδαιμόνιοι είναι άριστα μορφωμένοι και εις την φιλοσοφία και εις τις συζητήσεις και αυτό φαίνεται από το εξής. Αν θελήσει κανείς να συζητήσει με τον πλέον ασήμαντο από αυτούς, εις τα περισσότερα σημεία κατά την συζήτησιν θα έχει την εντύπωση ότι πρόκειται περί κάποιου ανίδεου, αλλά, ξαφνικά, οπού το φέρει η σειρά της ομιλίας, πέτα αυτός μια φράση αξιόλογον, σύντομη και περιεκτική, ώστε ο συνομιλητής του μετά φαίνεται σαν παιδί μπροστά του. ΤΟ ΛΑΚΩΝΙΖΕΙΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΚΛΙΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΠΑΡΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ. Τέτοιους λογούς όπως των Λακεδαιμόνιων μονό εξαιρετικά μορφωμένος άνθρωπος είναι δυνατόν να τους λέγει. Άνθρωποι όπως ο Θαλλός Πιττακίου Βιας, ο Πρηνευς, ο δικός μας ο Σόλων, ο Μυσων κ.α. ήταν όλοι εραστές της Λακωνικής παιδείας. Γι΄αυτό και είχαν έντονη Λακωνική βραχυλογία..»Σωκράτης*(Πρωταγόρας 342)
(*ο Σωκράτης θεωρήθηκε από όλον τον αρχαίο κόσμο ως ο σοφότερος όλων….)

  

 


 http://hellinon.net/PELOPONISOS/Lakonizein.htm